سرطان پوست زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوست دچار آسیب و جهش در DNA خود شوند و این تغییرات باعث رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده سلول‌ها شود. عوامل متعددی می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند. اصلی ترین علل ابتلا به این سرطان عبارتند از:

1. قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم و مکرر اشعه ماوراءبنفش (UV) خورشید

تابش UV یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد سرطان پوست است. اشعه UVA و UVB باعث آسیب به DNA سلول‌های پوست می‌شوند و در طول زمان می‌توانند جهش‌هایی ایجاد کنند که منجر به سرطان می‌شود. حتی قرارگیری کوتاه مدت و مکرر در معرض نور خورشید، به ویژه در ساعات اوج تابش، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.

2. استفاده بیش از حد از دستگاه‌های سولاریوم و نور مصنوعی UV

دستگاه‌های سولاریوم که برای برنزه کردن پوست به کار می‌روند، اشعه UV مشابهی با خورشید تولید می‌کنند و استفاده مکرر از آن‌ها به‌طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پوست به ویژه ملانوما را افزایش می دهد.

3. سابقه آفتاب‌سوختگی شدید یا مکرر در دوران کودکی یا بزرگسالی

آفتاب‌سوختگی‌های شدید، به ویژه در سنین پایین، باعث آسیب‌های جدی به سلول‌های پوست و افزایش ریسک ابتلا به انواع سرطان پوست می‌شود.

4. داشتن پوست روشن و موهای بلوند یا قرمز

افرادی که پوست روشن، موهای روشن یا قرمز، و چشم‌های روشن دارند، نسبت به افرادی با پوست تیره‌تر، حساسیت بیشتری نسبت به آسیب‌های UV دارند و خطر سرطان پوست در آن‌ها بالاتر است.

5. تعداد زیاد خال‌ها و خال‌های غیرطبیعی (خال‌های دیسپلاستیک)

افرادی که تعداد زیادی خال دارند و  خال‌های غیرطبیعی با شکل، رنگ یا اندازه متفاوت دارند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به ملانوما هستند.

6. سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری‌های خاص

افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به دلیل بیماری (مانند HIV) یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی ضعیف شده باشد، بیشتر در معرض سرطان پوست قرار دارند..

7. عوامل ژنتیکی مؤثر در سرطان پوست

• وجود جهش‌های ژنتیکی خاص : برخی جهش‌ها در ژن‌هایی که مسئول کنترل رشد و تقسیم سلولی هستند، مانند ژن CDKN2A، باعث افزایش احتمال ابتلا به ملانوما می‌شوند. این جهش‌ها باعث می‌شوند سلول‌ها کنترل خود را از دست داده و به‌سرعت تکثیر شوند.
• سابقه خانوادگی سرطان پوست : اگر یکی یا چند عضو خانواده به سرطان پوست، به‌ویژه ملانوما، مبتلا شده باشند، احتمال ابتلای فرد نسبت به دیگران بیشتر است. این ریسک به دلیل وجود ژن‌های مشترک و الگوهای رفتاری مشابه (مانند میزان قرارگیری در معرض آفتاب) افزایش می‌یابد.
• تعداد زیاد خال‌های غیرمعمول (Dysplastic Nevi)

افرادی که تعداد زیادی خال غیرطبیعی و بزرگ دارند، احتمال بالاتری برای ابتلا به ملانوما دارند. این خال‌ها معمولاً در اثر عوامل ژنتیکی ایجاد می‌شوند و نشان‌دهنده استعداد ارثی برای سرطان پوست هستند.

• سابقه خانوادگی یا شخصی سرطان پوست

داشتن اعضای خانواده‌ای که مبتلا به سرطان پوست شده‌اند، یا ابتلای قبلی به سرطان پوست، احتمال بازگشت بیماری یا ابتلای مجدد را افزایش می‌دهد.

اهمیت شناخت نقش ژنتیک در پیشگیری و درمان

شناخت سابقه خانوادگی و انجام مشاوره ژنتیکی می‌تواند به شناسایی افراد در معرض خطر بالا کمک کند. این افراد می‌توانند با اقدامات پیشگیرانه مانند معاینات دوره‌ای پوست و رعایت دقیق نکات محافظتی از پوست، احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهند. همچنین در صورت تشخیص زودهنگام، درمان‌های موثرتری در دسترس خواهد بود.

عوامل خطر کمتر شایع اما مهم در ابتلا به سرطان پوست

• قرارگیری در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا مثل آرسنیک
• قرارگیری در معرض پرتوهای یونیزان ( مانند پرتو درمانی)
• افزایش سن که باعث کاهش توانایی بدن در ترمیم سلول‌ها می‌شود
• موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در ارتفاع زیاد که منجر به افزایش شدت تابش اشعه UV می‌شود