سرطان پوست زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوست به دلایل مختلف دچار جهش شده و به‌صورت غیرقابل کنترل شروع به رشد کنند. این سرطان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در سراسر جهان و به‌ویژه در مناطقی با شدت تابش آفتاب بالا است. بیشتر انواع سرطان پوست در نتیجه آسیب‌های ناشی از تابش اشعه فرابنفش (UV) خورشید یا تخت‌های برنزه‌کننده (سولاریوم) به وجود می‌آیند، اما برخی عوامل دیگر مانند ژنتیک، ضعف سیستم ایمنی یا تماس با مواد سرطان‌زا نیز در بروز سرطان پوست نقش دارند.

برخلاف بسیاری از سرطان‌ها، سرطان پوست معمولاً روی سطح بدن ظاهر می‌شود، به همین دلیل تشخیص زودهنگام آن ساده‌تر و احتمال درمان موفق بیشتر است.

انواع سرطان پوست

سرطان پوست به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و رفتارهای متفاوتی دارند: سرطان پوست انواع مختلفی دارد.

نوع دوم “سرطان سلول سنگفرشی” (Squamous Cell Carcinoma – SCC) است که احتمال انتشار بیشتری دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند خطرناک باشد.

نوع سوم، “ملانوما” (Melanoma) است که کم‌شیوع‌تر ولی بسیار تهاجمی‌تر است و ممکن است به ارگان‌های داخلی گسترش یابد؛ به همین دلیل تشخیص و درمان سریع آن حیاتی است. در ادامه، هر یک از انواع سرطان پوست را با جزئیات بیشتر توضیح خواهیم داد.

• سرطان پوست سلول پایه‌ای (Basal Cell Carcinoma – BCC)

شایع‌ترین نوع سرطان پوست است. معمولاً رشد آهسته‌ای دارد و به‌ندرت به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد. این سرطان از سلول‌های پایه‌ای در لایه زیرین اپیدرم منشأ می‌گیرد. سرطان پوست سلول پایه‌ای، معمولاً به‌صورت یک برجستگی براق یا زخمی ظاهر می‌شود که خوب نمی‌شود یا حتی در صورت بهبود یافتن، دوباره باز می‌شود. معمولاً رشد آهسته‌ای دارد و به‌ندرت متاستاز می‌دهد (به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد. این بیماری، در صورت عدم درمان می‌تواند به بافت‌های مجاور نفوذ کرده و تغییر شکل دائمی در پوست ایجاد کند. اما تهدید جانی کمی دارد.

• سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma – SCC)

دومین نوع رایج سرطان پوست است و از سلول‌های سنگفرشی سطح پوست آغاز می‌شود. این نوع می‌تواند سریع‌تر از BCC رشد کند و در موارد پیشرفته به غدد لنفاوی یا اندام‌های داخلی متاستاز دهد. علائم سرطان سلول سنگفرشی، معمولاً به شکل ضایعات پوسته‌پوسته، زخم‌های برجسته، یا زگیل‌ دیده می‌شود. برخلاف سرطان پوست سلول پایه‌ای، سرطان سلول سنگفرشی خطر بیشتری دارد. در نتیجه، تشخیص و درمان سریع برای این نوع سرطان پوست بسیار مهم است.

• ملانوما (Melanoma)

خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است. با این حال، نسبت به دو نوع قبل، شیوع کمتری دارد. ملانوما، از سلول‌های تولید کننده رنگدانه پوست یعنی ملانوسیت ها منشأ می‌گیرد و به‌سرعت می‌تواند به اندام‌های داخلی گسترش یابد. نشانه ملانوما، معمولا بصورت تغییر در شکل، رنگ یا اندازه خال‌های موجود و یا پیدایش لکه‌های جدید روی پوست است، به‌ویژه اگر نامتقارن، با رنگ‌های متفاوت، دارای مرز نامشخص یا قطر بیش از 6 میلی‌متر باشند. ملانوما، علت اصلی مرگ ناشی از سرطان پوست است، اما در صورت تشخیص زودهنگام، شانس درمان بسیار بالاست.

انواع نادرتر سرطان پوست که شیوع کمتری دارند:

• سرطان سلول مرکل (Merkel Cell Carcinoma)
• کاپوسی سارکوما (Kaposi Sarcoma)
• لنفوم پوستی (Cutaneous T-cell Lymphoma)

هرچند این‌ موارد، کمتر دیده می‌شوند، اما در برخی بیماران خاص (مثلاً با سیستم ایمنی ضعیف) ممکن است رخ دهند.

تفاوت اصلی میان انواع سرطان پوست، در سرعت رشد، خطر تهاجم و گسترش به سایر نقاط بدن، میزان شیوع و نحوه درمان آن‌هاست. آگاهی عمومی و معاینات منظم پوست می‌توانند نقش مهمی در شناسایی زودهنگام و درمان موفق ایفا کنند.